TÜRKİYE, Yüksek Hızlı Tren’le (YHT) 2009 yılında tanışmasına karşın kısa sürede yurtiçi seyahatlerde en çok tercih edilen toplu taşıma aracı haline geldi.
TCDD, vatandaşların yoğun talebi üzerine birbiri ardına yeni YHT projelerini hayata geçirmeye başladı. Türkiye, YHT teknolojisi ile dünyada 8., Avrupa’da 6. ülke haline geldi.
TCDD Genel Müdürü Süleyman Karaman, Ankaralıların dört gözle beklediği Başkentray Projesi ile Ankara- Sincan arasında mevcut koridorda yolculuk süresinin kısalacağını böylece, Ankara-Eskişehir arasındaki seyahat süresinin de 1 saat 30 dakikadan 1 saat 5 dakikaya düşeceğini bildirdi. Karaman, ”Ankara ile Eskişehir Başkentray projesiyle birlikte 25 dakika daha birbirine yakınlaşacak” dedi. Karaman, YHT’nin getirdiği yenilik ve değişimleri anlattı.
Ankara-Eskişehir hattının hizmete girdiği tarih aynı zamanda Türkiye’nin Yüksek Hızlı Tren’le de tanıştığı tarih. Bu süreçten biraz bahseder misiniz?
İlk YHT hattı Ankara- Eskişehir 13 Mart 2009’da, Ankara- Konya ise 23 Ağustos 2011’de hizmete girdi. Bu hatların açılışı 156 yıllık demiryolu tarihinde bir milattır. Demiryollarının 2003 yılında devlet politikası olmasıyla başlayan atılım sürecinin ilk eseridir Ankara-Eskişehir hattı. Bu hattın ulaşımdan sosyo- kültürel hayata, ekonomiden sanata kadar ülkemize getirdiği yenilikler, treni tekrar günlük hayatımızın bir parçası haline getirdi. Evinden dışarı çıkmayan insanlar, YHT ile birlikte günü birlik seyahat etmeye başladı.
YHT, hayatımızda neleri değiştirdi?
YHT’ler sadece ulaşımı kolaylaştırıp zamanı kısaltmakla kalmayıp tren algısını da değiştirdi. YHT’lerle seyahat eden vatandaşlarımız ileri demiryolu teknolojisinin rahatlığı, konforu ve güvenliğiyle tanıştı. Başkent ile Eskişehir arasında ilk akla gelen ulaşım aracı artık YHT. Açıldığı günden 3 Haziran 2012 tarihine kadar Eskişehir hattında 5 milyon 818 bin 119 yolcu taşındı. YHT seferlerine başlamadan önce, Ankara- Eskişehir arasındaki taşımada otobüsün payı bir buçuk yılda yüzde 55’ten yüzde 10’a geriledi. Yüksek hızlı trenin payı ise yüzde 8’den yüzde 70’ye yükseldi. Trenden önce özel aracıyla iki şehir arasında yolculuk yapan vatandaşların oranı da yüzde 37’den yüzde 18’e geriledi. Araştırmaya göre, yüksek hızlı tren ile seyahat eden yolcuların yüzde 84’ünü karayollarından çekildi. YHT’den sonra otobüsle seyahat azaldı. Firmaların 4 bin yolcu taşıdığı günlerde, konvansiyonel tren Ankara- Eskişehir arasında sadece 572 kişi taşınırken, YHT’nin devreye girmesiyle yolcu sayısı günde 7 bini aştı. Yüksek Hızlı Tren mesafeleri kısalttığı gibi yaşamı dinamikleştirdi.
Yolcu profilinde herhangi bir değişiklik oldu mu?
Ankara- Eskişehir hattında YHT ile seyahat eden yolcuların; yüzde 63’ü erkek, yüzde 37’si kadın. Yolcuların yüzde 34’ünü 24 yaş ve altı, ortalama yolcu profilini ise genç ve orta yaşlı grubu oluşturuyor. YHT yolcularının yüzde 64’ü üniversite mezunu, yüzde 50’si çalışan kesim, yüzde 30’unu öğrenci ve diğer kesimler oluşturuyor. Müşteri memnuniyet oranı yüzde 90’ı aşıyor. Artık 7’den 70’e herkes YHT ile yolculuk yapıyor. Bakanlar Eskişehir ve Konya programlarında YHT’yi tercih ediyor. Yine bu iki ilde yapılan törenlere, yurtdışından katılan yabancı devlet adamları da trenle gidiyor. Spor kulüpleri YHT’leri aktif olarak kullanıyor. 23 Nisan şenlikleri ve Türkçe Olimpiyatları için ülkemize gelen dünya çocuklarına YHT ile Eskişehir ve Konya gezileri yapılıyor. Ortadoğu ülkelerinden gelen turistlere seyahat acenteleri YHT turları düzenliyor.
Artan yolcu sayısı garları nasıl etkiledi?
YHT’lerin sefere başlamasıyla birlikte tren vatandaşın gündemine tekrar girdi. Artan yolcu sayısından garlar da nasibini aldı. Öyle ki; yeni bir yuva kurarak hayatı birleştiren gelin ve damatlar, YHT’nin önünde hatıra fotoğrafı çektirmek için garlara geliyor. Ankara’da eğitim gören 50 ülkenin gençleri Ankara Gar’da festival havası estirdi. Şarkı söyleyip çeşitli dans gösterileri yaparak dünya barışı için önemli mesajlar verdi. Biz garlarımızı ‘Hayatın 24 saat kesintisiz yaşandığı mekanlar’ olarak tanımlıyoruz. Artan yolcu sayılarıyla birlikte YHT’ler de buna büyük katkı sağlıyor.
Başkentray Projesi ile Ankara-Eskişehir hattının Ankara şehir içi entegrasyonu sağlanacak. Bu proje Eskişehir hattına her hangi bir avantaj sağlayacak mı?
Bunu özellikle vurgulamak isterim ki, Başkentray sadece Ankara’nın projesi değil. Ankara-Sincan arasında mevcut koridorda 19 dakika olan Yüksek Hızlı Tren seyahat süresi 8 dakika kısalarak 11 dakikaya inecek. Azalan bu süre ile Ankara-Eskişehir arasındaki seyahat süresi de 1 saat 30 dakikadan 1 saat 5 dakikaya düşecektir. Yani Ankara ile Eskişehir Başkentray projesiyle birlikte 25 dakika daha birbirine yakınlaşacak. Ankara- Behiçbey arasındaki mevcut 4 yol, 2 adet hızlı tren, 2 adet banliyö ve 2 adet konvansiyonel trenler için olmak üzere 6’ya çıkacak. Behiçbey- Sincan arasındaki ise, 2 adet hızlı tren, 2 adet banliyö ve 1 adet konvansiyonel trenler için olmak üzere toplam 5 yol inşa edilecek. Yılda 110 milyon yolcu taşınması planlanan proje kapsamında, nüfus açısından giderek büyüyen ve gelişen batı tarafındaki yolcuların Ankara Gar’a gelmeden YHT’ye inip binmelerinin sağlanması amacıyla Etimesgut Emirler’de modern bir gar inşa edilecek. Bu garda yolcu hizmetlerinin yerine getirileceği mekanlar ile birlikte alışveriş yerleri de bulunacak. Banliyö hattı, transit demiryolu trafiğinden ayrılarak zaman, işletme ve kullanıcı açısından daha fonksiyonel, yüksek standartlı, konforlu, güvenli ve tercih edilir bir ulaşım türü haline getirilecek.
Eskişehir Gar geçişi çalışmaları ne aşamada?
Sakarya hemzemin geçidinin olduğu bölgenin yapımı tamamlandı. Bağlar geçidine gelindi. Muttalip köprüsünün de yıkımı yapıldı. Bu bölgede Eskişehir Büyükşehir Belediyesi ile yaşanan sorunlar nedeniyle konu mahkemeye intikal etti. Şimdi mahkemeden çıkacak sonucu bekliyoruz.