’İmtiyaz’cılar güçlendi

AB yolu zorlaştı

Hıristiyan Demokratlar’ın oyunu artırması, Türkiye’yi destekleyen solun oy kaybının, yavaş ilerleyen Türkiye-AB ilişkilerini zora sokmasından endişe duyuluyor. İkisi Bulgaristan’dan, biri Almanya, diğeri Hollanda’dan parlamentoya toplam 4 Türk asıllı girdi.

AVRUPA Parlamentosu seçimlerinden Türkiye için olumsuz bir tablo ortaya çıktı. Merkez sağ, AB karşıtları, milliyetçi akımlar ve Yeşiller oy oranını artırdı. Solun ve liberallerin kan kaybetmesiyle AP içinde Türkiye’yi destekleyen kanatta ciddi azalma oldu. AP’deki bu yeni aritmetiğin zaten yavaş ilerleyen Türkiye-AB ilişkilerini zora sokmasından endişe duyuluyor.

AB’nin üç büyük ülkesi Fransa, Almanya ve İngiltere ile İspanya, Avusturya ve Portekiz’de Sosyal Demokrat ve Sosyalist partiler hezimet yaşadı. Seçimlere katılım oranının son 30 senenin en gerisine düşmesi ve yüzde 43’lere gerilemesi, "kuşkucular" ve "milliyetçiler" kanadının oylarını artırmasına neden oldu.

Merkez sağ güçlendi

Seçim sonuçlarına göre Avrupa Parlamentosu’ndaki siyasi denge "merkez sağa" kaydı. Almanya, Fransa, İtalya ve Belçika’da iktidarda bulunan merkez sağ partiler yükseldi. İngiltere ve İspanya’da muhalefette bulunan muhafazakarlar da benzer bir performans sergiledi.

Hıristiyan Demokratlar grubu (EPP) sandalye sayısını 263’e çıkararak, en güçlü siyasi grup oldu. Hıristiyan Demokratlar, AP içinde temsil oranını yüzde 36.7’ye yükseltti.

Sol ikinci konumda

AP’nin ikinci büyük siyasi grubu Sosyalistler ise (PS), büyük hayal kırıklığı yaşadı. 50’ye yakın sandalye kaybına uğradı ve AP’deki sandalye sayısı 163’e geriledi. Sosyaldemokrat partilerin oluşturduğu Sosyalist Grup oylarında ise yüzde 6’lık düşüş kaydedildi. Sosyalistler yüzde 21.6 ile Parlamentodaki "ikinci güç" olma özelliğini korudu.

Sayılarla

Seçmen sayısı: 388 milyon

Katılım oranı: Yüzde 43

Sandığa gitmeyenler: 213 milyon

Mini yorum: Türkiye’yi nasıl etkiler

Tam üyelikte söz sahibi

Lizbon Antlaşması’nın yürürlüğe girmesiyle gücünü daha da artıracak olan AP, Türkiye’nin üyeliğini "onaylama" yetkisine sahip. AP, aldığı kararlarla AB halkını doğrudan etkiliyor.

Her yıl not verecek

Türkiye’nin üyeliğinin 10-15 yıl gibi bir zaman dilimine yayılması söz konusu olduğunda ise yenilenen Parlamento’nun Ankara için "somut karar" alma yetkisi bulunmuyor. AP her yıl Türkiye ile ilgili bir "değerlendirme raporu" hazırlıyor.

Türkiye kökenli AP milletvekili sayısında da düşüş yaşandı. 2004 seçimlerinde dört Türk milletvekili vardı. 2009 seçimlerinde ise bu sayı ikiye düştü. Hollanda’dan Emine Bozkurt ve Almanya’nın sosyal demokrat partisinden aday olan İsmail Ertuğ milletvekili seçildi. Yeni üye Bulgaristan’dan da iki Türk asıllı milletvekili parlamentoya girmeyi başardı. Yunanistan’da ise Selanik’te bir caddeye Atatürk’ün adının verilmesini öneren Mihalis Tremopulos AP milletvekili seçildi.

AP’nin renkleri:

Romanya Devlet Başkanı Traian Basescu’nun kızı Elena, Parlamento’ya girdi. Carla Bruni’nin karşı çıktığı Fransa Adalet Bakanı Rachida Dati de Brüksel yolcusu. İsveç de ise internetten dosya indirilmesini savunan Korsan Partisi, AP’ye bir temsilci yolladı.

Kazananlar:

En büyük galiplerden biri Almanya Başbakan Angela Merkel. İngiltere’de aşırı sağcı BNP’nin lideri Nick Griffin. Macaristan’da Romanlara karşı çıkan aşırı sağ.

Kaybedenler:

İngiltere’de İşçi Partisi hükümeti ve Başbakan Brown. İspanya ve Fransa’da Sosyalist Partiler. Liberal Partiler. AP’deki tek koltuklarını AB karşıtlarına kaptıran İrlanda’da iktidarda bulunan Sosyalistler.

Ülkelere göre durum

İngiltere’de yenilgi İşçi Partisi, en büyük hezimetini yaşadı. Muhafazakar ve Bağımsızlık Partisi’nin ardından oy oranı % 16.5’e gerileyerek üçüncü parti oldu.

Sarkozy’nin UMP’si birinci parti Fransa’da Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy’nin koalisyonu Avrupa Parlamentosu’ndan en güçlü parti olarak çıktı. Sarkozy’nin UMP’si AP’deki 18 olan sandalye sayısını 30’a yükseltti.

Merkel’in zaferi Almanya Başbakan Merkel’in Hıristiyan Demokratları, AP’de 23 olan sandalye sayısını 42’ye yükseltti. CDU/CSU yüzde 37.9 aldı. SPD, 60 yılın en düşük oy oranı olan yüzde 20.8’e düştü. Eylül ayındaki seçimlerde Merkel’in seçilme şansı arttı.

Kızıl Dany’nin Yeşil zaferi

Türkiye’nin üyeliğini destekleyen Liberal Grup da oy kaybına uğradı. 2004’te 100 milletvekiline sahip olan Liberallerin sandalye sayısı 80’e düştü. Yeşiller ise, özellikle Fransa’da liste başı olan "Kızıl Dany" lakaplı Daniel Cohn-Bendit’in başarısıyla oylarını artırdı ve yüzde 2’lik bir artışla AP’deki üye sayısını 43’ten 52’ye yükseltti